Europak lur arraroen autosufizientzia lortzeko aurrera egiten jarraitzen du, REEPRODUCE proiektuari esker

Ceit-ek REEPRODUCE proiektuan lanean jarraitzen du, hondakin elektriko eta elektronikoak birziklatzeko Europako balio-kate jasangarri bat ezartzeko, beste herrialde batzuekiko mendekotasuna murriztuz.

Zehatz-mehatz, zentroa proiektu pilotu bat garatzen ari da, robotika, ikusmen artifiziala edo adimen artifiziala bezalako teknologien bidez tresna elektriko eta elektronikoen hondakinen birziklatzea automatizatzeko.

2022an hasi zen arren, aurten helduko dira proiektu erdia garatzera, eta hasi dira jada lehen emaitzak ikusten.

Europa munduko liderra da automobilentzako trakziozko motorrak edo turbina eolikoak fabrikatzen. Hala ere, Txinarekiko mendekotasun izugarria du lur arraroetako elementuetatik eratorritako iman iraunkorren inportazioan (REE bezala ere dira ezagunak, ingelesezko Rare Earth Elements sigla dela eta). Egoera hori arriskutsua da Europako autonomia eta iraunkortasunari dagokienez, eta horregatik abiarazi da REEPRODUCE proiektua, tresna elektriko eta elektronikoen hondakinak (RAEE) birziklatzeko balio-kate integral bat ezartzeko.

Gaur egun, Europan erabiltzen diren lur arraroetako imanen % 98 Txinatik inportatzen dira, eta horrek Europa ahuldu egiten du funtsezko teknologiak fabrikatzeko lehengaien horniduran. Mendekotasun hori murrizteko eta jasangarritasuna sustatzeko asmoz, 2022an REEPRODUCE proiektu europarra sortu zen, RAEEak birziklatzeko balio-kate europarra ezartzeko

REEPRODUCEren helburu nagusia Europan lehen aldiz balio kate jasangarri eta industrial bat ezartzea da, REEak maila industrialean birziklatzeko, bizitza baliagarriaren amaieran dauden produktuetatik abiatuta azpiproduktu berriak sortzeko gai izango dena, kostu lehiakorrean eta ingurumenerako teknologia lagunkoiekin.

Europar Batasuneko Horizon Europe programak finantzatzen du eta Norvegiako SINTEF enpresak koordinatzen du. REEPRODUCEk Europako industria, ikerketa eta teknologia-erakundeetako ordezkariek osatutako partzuergoa du, Ceit zentro teknologikoa barne.

Ceit-en parte-hartzea

Ceitek garrantzi handia du proiektuan, robotika, ikusmen artifiziala edo adimen artifiziala (AA) bezalako teknologia aurreratuak erabiltzen baititu lur arraroetako imanak dituzten osagaiak automatikoki desegiteko proiektu pilotu bat garatzeko, bereziki Neodimioz (Nd) egindakoak, energetikoki indartsuenetakoak baitira.

Diego Borrok, Ceit-eko ikertzaileak, zuzentzen du ekimena zentro teknologikoan. Hasieran patineteetan (hoverboards) dauden imanak desmuntatzeko beharrezkotzat jo ziren 15 desegite-lanetatik 12 automatizatzea lortu du jadanik. Azken helburua prototipo bat sortzea da, hoverboard-ak eta disko gogorrak bezalako produktuak desegiteko lan guztiak automatizatzeko, Neodimioko imanek dituzten osagaietara iritsiz.

Ceit-ek ateratako material horiek desegin eta eskuratu ondoren, partzuergoko erakundeak elkarlanean ari dira berreskuratutako osagaiak iman berriak fabrikatzeko lehengai bihurtzeko

Lehengaien arloan Europa autonomoagoa eta iraunkorragoa lortzeko bidean

Ekimenaren helburua egungo birziklatze-katea hobetzea da, lehengai nahikoa modu eskuragarriagoan eta jasangarriagoan lortzeko. Ikuspegi horrek, inportazioen independentzia sustatzeaz gain, ingurumen-praktika arduratsuak sustatzen ditu.

Horri esker, REEPRODUCE proiektuak urrats garrantzitsua eman du lur arraroetako elementuentzako ekonomia zirkular bat eraikitzeko bidean, Europar Batasunean jasangarritasuna eta autosufizientzia bultzatuz.